Tarihçesi
Düksel sosu (Sauce Duxelles), Fransız mutfağının klasik bir sosudur ve adını 17. yüzyılda çalışmalarını sürdüren ünlü Fransız şef François Pierre de La Varenne‘den alır. Sosun temel bileşeni olan “duxelles”, La Varenne tarafından ortaya çıkarılan ve mantarın ince doğranarak kavrulmasıyla elde edilen bir karışımdır.
Düksel, orijinal olarak et yemeklerinin lezzetini artırmak için kullanılan bir iç harç olarak geliştirilmiştir. Daha sonra sos haline getirilerek çeşitli yemeklerin yanında servis edilmeye başlanmıştır. Düksel, zengin aroması ve yoğun lezzetiyle yemeklere derinlik katarak mutfaklarda popülerlik kazanmıştır.
Geleneksel olarak düksel sosu, taze mantarlar, soğan, baharatlar ve bazen beyaz şarap gibi malzemelerle hazırlanır. Sos, tavuk, balık, yumurta ve diğer et yemekleriyle mükemmel bir uyum sağlar. İyi dengelenmiş tat profili sayesinde yemeklere zenginlik ve lezzet katmanın yanı sıra, düksel sosu da sunumda görsel bir cazibe sağlar.
Malzemeler
- 2 yemek kaşığı sıvı yağ veya margarin
- 3 yemek kaşığı ince doğranmış mantar
- 100 g (1/2 su bardağı) beyaz şarap (isteğe bağlı)
- 1 yemek kaşığı ince küp doğranmış soğan
- 1 tutam rendelenmiş muskat
- 1 su bardağı domates sosu
- 1/5 çay kaşığı taze çekilmiş karabiber
- 1/2 su bardağı koyu et suyu (fond de veau)
- 1 yemek kaşığı ince kıyılmış maydanoz
Yapılışı
- Bir tencereye veya tavaya yağı ekleyin ve eritin. Ardından mantarları ekleyin ve suyunu salmadan kavurun.
- Soğanı ekleyin ve iyice öldürünceye kadar kavurun.
- Şarap ve rendelenmiş muskat’ı ekleyin.
- Şarap çekince domates sosu ve et suyunu ekleyin. Karıştırarak 2-3 dakika kaynatın.
- Karabiber ve tuzu ekleyin, lezzet kontrolü yapın. Ocaktan alın ve maydanozu ekleyin.
- İsterseniz, mantar ve zeytin ekleyerek karıştırın ve hemen kullanın.
İpucu
- Mantarları doğrarken: Mantarları ince doğramaya özen gösterin. Bu, mantarların daha hızlı pişmesini ve lezzetlerini daha iyi yaymasını sağlar.
- Mantarları kavururken: Mantarları sıvı yağ veya margarinle kavururken, suyunu salmadan önce kavurmanız önemlidir. Böylece mantarlar güzel bir renk alır ve lezzetleri yoğunlaşır.
- Şarap seçimi: Tarifte beyaz şarap kullanımı isteğe bağlıdır, ancak sosun lezzetini zenginleştirebilir. Şarap seçerken, yemekte kullanacağınız diğer malzemelerle uyumlu olmasına dikkat edin.
- Servis önerisi: Düksel sosunu balık, tavuk, yumurta veya diğer et yemekleriyle servis edebilirsiniz. Sosun yoğun lezzeti, etlerin ve balıkların yanında mükemmel bir eşlikçi olacaktır. Aynı zamanda makarna veya sebzelerle de harika bir lezzet kombinasyonu oluşturabilirsiniz.